Bij emotie-eten denken we al gauw aan huilend op de bank met een bak ijs op schoot. Maar emotie-eten gaat verder dan dat. Alleen al onze cultuur staat bol van gewoonten die vallen onder emotie-eten. Denk bijvoorbeeld aan de verjaardagstaart of het proosten op onze successen. Het is een onvermijdelijk onderdeel van ons leven. Hoe gaan we daar het beste mee om?
Bij emotie-eten gebruik je eten als manier om met emoties om te gaan. Dit kunnen negatieve emoties zijn zoals stress, verdriet, boosheid of verveling, maar ook positieve emoties zoals vreugde of opluchting. Het eten onderdrukt de ongewenste emoties of versterkt juist de prettige emoties. Het triggert ons beloningssysteem, waardoor we ons even beter voelen, maar het verandert natuurlijk niets aan de situatie zelf.
Wanneer de situatie niet verandert, en het emotie-eten zich gaat herhalen, leren we onszelf een ongezonde gewoonte aan. Stel, je kunt het niet goed vinden met je nieuwe leidinggevende. Je werkplezier neemt af en je loopt voortdurend op je tenen om confrontatie te vermijden. Wanneer je thuiskomt, ben je moe en gespannen, en zoek je wat afleiding in een blokje kaas en een glaasje wijn. Dit helpt! Je voelt je gelijk weer wat vrolijker en meer ontspannen. Echter, de volgende dag wacht hetzelfde werk, met dezelfde sfeer en dezelfde leidinggevende op je. En waar denk je dan aan als je thuiskomt? Juist! Een glaasje wijn en een blokje kaas. Maar na een week begint het dan toch te knagen. In plaats van ontspannen, begin je je schuldig te voelen bij dat wijntje en de situatie op werk is nog steeds onveranderd. Die ene keer is niet het probleem. Het aanleren van een gezonde gewoonte is dat helaas wel.
Emotie-eten is niet voor iedereen hetzelfde. Enkele veelvoorkomende vormen zijn:
Stress-eten
Bij stress voelen we ons vaak niet fijn. Het eten van onze favoriete snack doet ons de vervelende situatie even vergeten. Ons beloningssysteem wordt getriggerd en er zullen hormonen vrijkomen die ons weer even goed laten voelen. Heel even maar, helaas. Bij langdurige stress zal je lichaam meer van het hormoon ghreline gaan aanmaken. Dit hormoon zal ervoor zorgen dat je extra veel trek in zoet en vettig eten krijgt en onder invloed van het stresshormoon cortisol zal je vetopslag worden gestimuleerd. Met onze strijd tegen overgewicht, zitten we hier natuurlijk niet op te wachten.
Eten uit verveling
Krijg jij vaak trek wanneer je even niks te doen hebt? Soms eten mensen simpelweg uit verveling. Eten vult dan een leeg moment op de dag. Verraderlijk, want een ongezonde gewoonte is zo gecreëerd. Je zult ontspannen gaan associëren met eten en zodra je kont de bank raakt, zul je spontaan trek krijgen in dat schaaltje chips.
Eten als beloning
Na een prestatie jezelf trakteren op iets lekkers. Het weekend inluiden met een borrelplank. Dit hoeft niet meteen verkeerd te zijn, maar kan wel een gewoonte worden die lastig te doorbreken is. Het is tenslotte elke week weekend…
Troost-eten
Bij verdriet of eenzaamheid zoeken mensen vaak troost in eten dat hen een warm, veilig gevoel geeft. We noemen dit ook wel comfort food. Echter, zijn er veel effectieve dingen om je weer wat lekkerder in je vel te laten zitten die je ook op de lange termijn zullen helpen een tegenslag de baas te zijn.
Zoals met elke oplossing, begint het met herkennen. Wat zijn de momenten waarop je grijpt naar eten zonder honger te hebben en waar je graag anders mee om zou gaan? Ga na wat de aanleiding is en welke emoties hierbij een rol spelen. Soms is dat heel duidelijk, maar soms helpt het om een eetdagboek bij te houden. Zijn het bijvoorbeeld vaste dagen of momenten dat je er last van hebt? Hoe voelde je je op dat moment? Kijk of je een patroon kunt herkennen.
Het is natuurlijk het allermooiste als je de oorzaak kunt aanpakken. Is die vervelende leidinggevende de oorzaak? Misschien is een nieuwe baan dan wel jouw oplossing. Niet makkelijk, maar wel heel effectief. Echter hebben de meeste mensen de mogelijkheid om de oorzaak aan te pakken al uitvoerig onderzocht en bleek dit geen optie.
Laten we dan in ieder geval kijken of we grip kunnen krijgen op het emotie-eten. Grijp jij naar dat glaasje wijn en dat blokje kaas na werk? Kijk of je het kunt vermijden door geen kaas en wijn in huis te hebben. Zo maak je de drempel hoger voor jezelf. Als het thuiskomen na werk de trigger is, zou je ook dat moment kunnen vermijden, door bijvoorbeeld eerst naar de sportschool te gaan zodat je met een andere gemoedstoestand thuiskomt.
Ook kun je het emotie-eten proberen te vervangen voor een gezonde gewoonte. Wat helpt jou ontspannen na een stressvolle dag? Is dat een wandeling, een warm bad of een goed boek? Maak er een momentje van. Het is niet de kaas die je nodig hebt, maar de ontspanning. Maak een bord met allerlei gezonde snacks klaar voor jezelf. Niet slechts een stuk komkommer…. Nee, maak er iets moois van. Kies verschillende kleuren groente, een beetje popcorn en maak het bord mooi op. Warm kopje thee erbij en ga er dan eens even goed voor zitten. Daar zul je een stuk meer voldoening uithalen.
Dit klinkt natuurlijk allemaal heel logisch, maar op de momenten dat we niet goed in ons vel zitten, is dit gedrag natuurlijk heel lastig om onder controle te krijgen. Het vergt veel geduld, toewijding en doorzettingsvermogen. Schakel de hulp in van een leefstijlcoach wanneer je er zelf niet uit komt. Dit zal het een stuk makkelijker maken om weer grip te krijgen op het emotie-eten.
Wil je werken aan je gezondheid en welzijn? Lifestyle Coaching Moving Foward helpt jou bij je gezonde doelen. Bekijk de mogelijkheden op de pagina 'Gezond Leven'.
Maak jouw eigen website met JouwWeb